مفاهیم علمی یاتاقان ها

برای تسلط به علم یاتاقانها باید با مبحثهای گوناگونی در علم‌های فیزیک، دینامیک، مواد، شیمی،‌ طراحی اجزا، سیالات، ساخت و تولید، آمار و مبحثهای فنی دیگر آشنا باشیم، در اینجا فقط این مبحثها را به طور خلاصه بیان و لینکهایی را برای مطالعه آنها معرفی ‌می‌کنیم، برای دوستانی که علاقمند به یادگیری علم یاتاقانها هستند کتابهایی را معرفی خواهم کرد.

 

۱- فیزیک نیروی اصطکاک و تاثیرات آن روی سطح ماده که تریبولوژی نامیده می‌شود اولین و مهمترین مبحثی است که باید آموخته شود، چگونگی محاسبه مقدار نیروی اصطکاک، تولید گرما، میزان اتلاف توان و نحوه کاهش نیروی اصطکاک همچنین فرآیندهای خوردگی باید مطالعه شود.

۲- نحوه کار چرخها و دینامیک حرکتهای لغزشی، چرخشی و غلتشی و مفهومهایی همانند اصطکاک غلتشی، هیسترزیس، ممان اصطکاکی و مفهومهای دینامیکی در مورد این سه حرکت باید مطالعه شود.

۳- آگاهی از مفهموهای پایه فولادها، عملیات حرارتی و آشنایی با مواد و آلیاژهای یاتاقانها و خاصیتهای آنها ضروری است.

۴- آشنایی با انواع روانکارها و نحوه کار آنها، شامل روانکارهای جامد، روغنها، انواع ترکیبات روغن در حوزه علم شیمی و لزجت روغن که در حوزه علم سیالات لزج است و همچنین روانکار نیمه جامد گریس و نیز آشنایی با سیستمهای روانکاری و نحوه روغن رسانی به یاتاقان ضروری است.

۵- از آنجا که شفت و یاتاقان همواره با هم کار می‌کنند، طرز کار شفت و نحوه کار آن با سایر قطعات مکانیزم و روشهای نصب یاتاقان روی شفت، محاسبه نیروهای وارد از چرخدنده‌ها و پولیها، تلرانسها و انطباقات و و روشهای مهار یاتاقان و رفتارهای شفت که بیشتر مبحثهای آن به صورت فنی است باید مطالعه شود.

۶- انواع یاتاقانهای لغزشی و غلتشی و معیارها و نحوه انتخاب یاتاقانها از مهمترین مبحثهای مربوط به یاتاقانها است.

۷- فرآیندهای فیزیکی درون یاتاقان همانند ممان اصطکاکی، نرخ تولید و دفع گرما، سرعت مرجع حرارتی، سرعت مجاز سینماتیکی، ارتعاشات یاتاقانها، انواع بارهای وارد بر یاتاقان، کحاسبه خوردگی یاتاقان لغزشی و محاسبه تنشهای مجاز یاتاقان غلتشی از مبحثهای گسترده یاتاقانها است.

۸- مفهومهای عمر تعویضی و عمر تخمینی یاتاقانها، روشهای محاسبه عمر تخمینی و انتخاب یاتاقان بر اساس معیار عمر تخمینی نیاز به روشهای محاسباتی کامل دارد.

۹- بررسی علتهای خرابی یاتاقانها و اصلاح و پیشگیری از خرابی زودرس یاتاقانها ضروری است.  

منبع: وبلاگ مهندسی یاتاقان